Dat een groene omgeving tal van voordelen biedt, economisch, fysiek en psychosociaal, is geen geheim meer. Maar geldt dit enkel voor‘de gezonde’ mens? En hoe blijven we gezond, vervallen we niet in ziekte, worden we gespaard van ouderdomskwalen? We kennen allemaal wel een oma, overgrootmoeder of oom die lijdt aan één van de belangrijkste ouderdomsziekten van deze tijd; dementie.

De dag van vandaag zijn er dan ook heel wat mensen met dementie in ons land. Dit aantal zal alleen maar toenemen tenzij onderzoekers een behandeling vinden om de ziekte te stoppen of de kans op ziekte in te perken. Een verminderd gebruik van gif, meer zicht op natuur, zijn zaken die momenteel volop worden onderzocht.
Voorkomen is beter dan genezen maar is tot op heden lang niet altijd mogelijk. We weten trouwens niet hoelang mensen met dementie leven maar naar schatting schommelt dit ongeveer rond de 10 jaar. Het is daarom belangrijk om mensen gedurende deze tijd zo gezond en zo actief mogelijk te houden zodat hun fysiek en emotioneel welbevinden maximaal blijft.

Tot rust komen

Mensen met dementie beleven hun wereld meer dan anderen vanuit hun zintuigen en minder vanuit het cognitieve. Een omgeving met de ‘juiste’ zintuiglijke prikkels is voor dementen, meer nog dan voor andere mensen, van belang. ‘Foute’ prikkels kunnen hen al snel afschrikken of in de war brengen. De natuur omvat heel wat prikkels op verschillende zintuiglijke niveaus zoals gehoor, zicht, tast,….die over het algemeen als zeer aangenaam, vertrouwd en rustgevend worden ervaren. Een natuurlijke omgeving zoals een tuin kan dementen helpen om tot rust te komen en angsten te verminderen. We voelen ons over het algemeen veiliger en opgewekter in een groene omgeving. Belangrijk als we weten dat mensen met dementie nogal eens last hebben van angst en depressie.

Het is bekend dat dementen het moeilijk hebben met tijd, herinneringen en communicatie. Soms is het moeilijk om hen in ‘het nu’ te brengen en een gesprek met hen aan te knopen. Het aanspreken van de zintuigen via een natuurlijke omgeving zoals een tuin kan hierbij een hulpmiddel zijn. Zintuiglijke ervaringen kunnen mensen in het ‘nu’ brengen of herinneringen en associaties oproepen. Deze kunnen op hun beurt als aanknopingspunt dienen voor het aangaan van een gesprek of het oproepen van een gedachte.
Maar een tuin zal niet alleen de zintuigen aanspreken, een tuin is een plek die velen motiveert om deel te nemen aan een activiteit. Dit laat toe dementen te betrekken bij het dagelijkse leven en taken uit hun verleden zoals dieren verzorgen, de was ophangen en tuinieren. Zo creëren we een opening tot meer sociale interactie en fysieke beweging. Voldoende lichaamsbeweging is voor elk individu belangrijk. Dit geldt in het bijzonder voor ouderen. Bewegen stimuleert de hersenen waardoor cognitieve achteruitgang wordt afgeremd.

Vitamine D

Naast de psychische en sociale problemen zoals het zich afzonderen, het verward zijn, de angst….kunnen eveneens fysieke moeilijkheden de kop opsteken bij dementie. Zo is ondergewicht door een gebrekkige eetlust een veelvoorkomende zorg bij dementen. Ook hier kan een tuin enige hulp bieden.  Zo blijkt een half uurtje buiten zitten een gunstig effect te bewerkstelligen op de eetlust. Bijkomend zorgt het zonlicht dat men in de tuin opdoet voor een extra dosis vitamine D. Een vitamine D tekort komt in onze contreien vaak voor, zeker bij ouderen. Voldoende vitamine D is, zeker in deze populatie, onontbeerlijk. Vitamine D tekort wordt namelijk onder andere gelinkt aan depressie en dementie. Voldoende vitamine D zou preventief kunnen werken tegen dementie. Tuinieren of gewoon buiten in het zonnetje zijn biedt in dit perspectief, zeker voor ouderen, een enorme meerwaarde.  Daarnaast draagt de frisse lucht die je binnenkrijgt en het aan den lijve ondervinden van de seizoenen bij aan het psychosociaal en fysiek welbevinden van ieder mens.

Belevingstuin

Een speciaal voor dementen ontworpen belevingstuin kan hen motiveren om te bewegen op een gezonde manier, zelfstandig te zijn in deze veilige ruimte, herinneringen op te roepen aan hun jeugd, tijd door te brengen met familie….Kortom elk bejaardentehuis of plek waar dementen hun dag moeten doorbrengen zou in het ideale scenario moeten beschikken over een, speciaal op hen afgestemde, tuin. Nog meer dan bij andere bevolkingsgroepen heeft een tuin, voor bejaarden in het algemeen en dementen in het bijzonder, positieve effecten.

Mensen met dementie beleven hun wereld meer dan anderen vanuit hun zintuigen en minder vanuit het cognitieve. Een omgeving met de ‘juiste’ zintuiglijke prikkels is voor dementen, meer nog dan voor andere mensen, van belang. ‘Foute’ prikkels kunnen hen al snel afschrikken of in de war brengen. Een natuurlijke omgeving biedt meer kans op rust en vertrouwdheid in vergelijking met bijvoorbeeld een stedelijke omgeving.

De natuur omvat heel wat prikkels op verschillende zintuiglijke niveaus zoals gehoor, zicht, tast,….die over het algemeen als zeer aangenaam, vertrouwd en rustgevend worden ervaren. Een natuurlijke omgeving zoals een tuin kan dementen helpen om tot rust te komen.

Het is bekend dat dementen het moeilijk hebben met tijd, herinneringen en communicatie. Soms is het moeilijk om hen in ‘het nu’ te brengen en een gesprek met hen aan te knopen.

Het aanspreken van de zintuigen via een natuurlijke omgeving zoals een tuin kan hierbij een hulpmiddel zijn. Zintuiglijke ervaringen kunnen mensen in het ‘nu’ brengen of herinneringen en associaties oproepen. Deze kunnen op hun beurt als aanknopingspunt dienen voor het aangaan van een gesprek of het oproepen van een gedachte.

Maar een tuin zal niet alleen de zintuigen aanspreken, een tuin is een plek die velen motiveert om uit hun stoel te komen en actief deel te nemen aan een activiteit. Dit laat toe dementen te betrekken bij het dagelijkse leven wat hen zal aanzetten tot meer sociale interactie.

Naast de psychische en sociale problemen zoals het zich afzonderen, het verward zijn,….kunnen eveneens fysieke moeilijkheden de kop opsteken bij dementie. Zo is ondergewicht door een gebrekkige eetlust een veelvoorkomende zorg bij dementen. Ook hier kan een tuin enige hulp bieden.  Zo blijkt een half uurtje buiten zitten een gunstig effect te bewerkstelligen op de eetlust. Bijkomend zorgt het zonlicht dat men in de tuin opdoet voor een extra dosis vitamine D. Een vitamine D tekort komt in onze contreien vaak voor, zeker bij ouderen. Voldoende vitamine D is, zeker in deze populatie, onontbeerlijk. Vitamine D tekort wordt namelijk onder andere gelinkt aan depressie en dementie. Voldoende vitamine D zou preventief kunnen werken voor dementie. Tuinieren of gewoon buiten in het zonnetje zijn biedt in dit perspectief, zeker voor ouderen, een enorme meerwaarde.  Daarnaast draagt de frisse lucht die men binnenkrijgt bij het tuinieren en het aan den lijve ondervinden van de seizoenen bij aan het psychosociaal en fysiek welbevinden van ieder mens.

Verder nodigt een tuin uit tot fysieke beweging. Voldoende lichaamsbeweging is voor elk individu belangrijk. Dit geldt in het bijzonder voor ouderen. Bewegen stimuleert de hersenen waardoor cognitieve achteruitgang wordt afgeremd. Contradictorisch genoeg is het net deze groep van de bevolking die in een bejaardentehuis nauwelijks beweging krijgt.  Een speciaal voor dementen ontworpen belevingstuin kan hen motiveren om te bewegen op een gezonde manier, zelfstandig te zijn in deze veilige ruimte, herinneringen op te roepen aan hun jeugd,….Kortom elk bejaardentehuis of plek waar dementen hun dag moeten doorbrengen zou in het ideale scenario moeten beschikken over een, speciaal op hen afgestemde, tuin.

Meer ontwerptips voor een tuin speciaal afgestemd op dementen klik op deze link.

HOME kabinet pepijn verheyen / pepijn verheyen © 2015

dementie en tuinieren / dementie en tuinieren / dementie en tuinieren / copyright pepijn verheyen 2015 /